Kitoblar

ONA TILI

Mazkur darslik Nizomiy nomidagi TDPU professorlari D.A.Muhamedova va D.X.Shodmonqulovalar tomonidan tuzilgan “Ona tili” dasturi asosida yozildi. Bu darslik oliy o'quv yurtlarining boshlang'ich ta’lim metodikasi, defektologiya, pedagogika-psixologiya, maktabgacha ta’limi kabi nofilologik (ya’ni 0 ‘zbek tilini chuqur o'rganishga ixtisoslashmagan) fakultetlar talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, umumiy tilshunoslikdan hamda ona tili fanining barcha bo'limlari bo'yicha shu mutaxassisliklar fan dasturlari hajmida ma’lumot beradi.

BOShLANG 6ICh SINFLARDA MATEMATIKA 0 6QITISh METODIKASI

M a z k u r d a rslik p e d a g o gik a in stituti v a u niv e rsitetla rinin g “ B o s hla n g ‘ich t a ’lim v a ta rbiy a viy ish ” y o ‘n alishi b o ‘yic h a b o ‘lajak b o s h la n g ‘ich s in f o ‘qitu v c hila ri u c h u n m oM jallangan boMib, “ B o sh - la n g ‘ich sin fla rd a m atem atik a ni o ‘qitish m eto dik a si” fani b o ‘yic h a fo y d ala nis h g a ta v siy a etiladi.

MATEMATIKA O‘QITISH METODIKASIDAN PRAKTIKUM

Ma/.kur praktikum universitetlar va pedagogika institutlari talabalari uchun „M atcm atika o'qilish m ctodikasi kursi" b o ‘yicha „B o sh la ng 'ich ta’lim va tarbiyaviy ish“ yo'nalishi mutaxassisligi u ch u n m o'ljallangan. Q o il a n m a talabalarning m atcm atikadan b o shlang'ich ta ’lim m etodikasi b o'yich a am aliy m ashg'ulotlarda bajaradigan asosiy ishlarining tavsifmi va nam unalarini o ‘z ichiga oladi. Har bir amaliy mashg'ulotning mavzusi, unga tayyorlanish jarayonida talaba bajarishi lozim bo'lgan topshiriqlar, mctodik ko'rsatmalar va eng muhim nazariy manbalar keltirilgan.

MATEMATIKA O‘QITISH METODIKASIDAN PRAKTIKUM

Ma/.kur praktikum universitetlar va pedagogika institutlari talabalari uchun „M atcm atika o'qilish m ctodikasi kursi" b o ‘yicha „B o sh la ng 'ich ta’lim va tarbiyaviy ish“ yo'nalishi mutaxassisligi u ch u n m o'ljallangan. Q o il a n m a talabalarning m atcm atikadan b o shlang'ich ta ’lim m etodikasi b o'yich a am aliy m ashg'ulotlarda bajaradigan asosiy ishlarining tavsifmi va nam unalarini o ‘z ichiga oladi. Har bir amaliy mashg'ulotning mavzusi, unga tayyorlanish jarayonida talaba bajarishi lozim bo'lgan topshiriqlar, mctodik ko'rsatmalar va eng muhim nazariy manbalar keltirilgan.

Уқитувчи нутқи маданияти

Дарсликда нущ маданшггининг назарий асослари, амалий масалалари ёритилган, бунда бевосита Уцитувчининг нутрий фаолиятига алощда ypFy берилган. Нутц маданиетининг бошкэ фанлар билан билан алок^си курсатилган. Нуп^шнг туррилиги, анивдиги, мантицийлиги, софлиги, бойлиги, ж?ялилиги, ифодалилиги каби асосий коммуникатив сифатлари батафсил таърифланган, жуда кУплаб фактик мисоллар тахлили асосида тсгишли тавсиялар умумлаштирилган. У^итувчининг нутк тсхникасидаги норасолик окибатида юзага келадиган ну^сонларга \ам эътибор ^аратилган, уларни бартараф этиш буйича амалий масла\атлар берилган

Уқитувчи нутқи маданияти

Дарсликда нущ маданшггининг назарий асослари, амалий масалалари ёритилган, бунда бевосита Уцитувчининг нутрий фаолиятига алощда ypFy берилган. Нутц маданиетининг бошкэ фанлар билан билан алок^си курсатилган. Нуп^шнг туррилиги, анивдиги, мантицийлиги, софлиги, бойлиги, ж?ялилиги, ифодалилиги каби асосий коммуникатив сифатлари батафсил таърифланган, жуда кУплаб фактик мисоллар тахлили асосида тсгишли тавсиялар умумлаштирилган. У^итувчининг нутк тсхникасидаги норасолик окибатида юзага келадиган ну^сонларга \ам эътибор ^аратилган, уларни бартараф этиш буйича амалий масла\атлар берилган

БОШЛАНГИЧ МАТЕМАТИКА КУРСИ АСОСЛАРИ

Кулланма педагогика билим юртлари программасига мослаб ёзилган. Унда назарий материаллардан ташкари куп миь;дорда машцлар келтирилган булиб, уларни ечиш б^лгуси уцитувчиларга профессионал малакаларни эгаллашлари- га ёрдам беради.

Клиническая психология

QIYOSIY PEDAGOGIKA

Мазкур дарслик мазмунида киёсий педагогика фанининг назарий- методологик асослари, киёсий пед агогик тадкикотларнинг долзарб йуналишлари ва тараккиёт боскичлари, пед агогик тизимларни таккослаш технологияси ва т а д к щ о т килиш боскичлари Хамда киёсий педагогикада тадкикотлар типологияси, олий таълим вариативлигининг киёсий асослари уз аксини топтан. Шунингдек, Узбекистан, Осиё ва Европа давлатлари таълим тизимининг узига хос жихатлари ва киёсий тахлили берилган.

ХУКУКШУНОСЛИК ФАОЛИЯТИ ПСИХОЛОГИЯСИ

Мазкур услубий кулланмада хукукдгунослик фаолиятининг айрим психологик жих,атлари юзасидан фикрлар баён этилади. Хусусан, х,укук,шунослик фаолиятининг ижтимоий-психологик тавсифномаси, хукукдгунослик касбининг профессиограммаси, тергов фаолиятининг психологик масалалари, суд-психологик экспертизаси, уни тайинлаш, ташкил этиш ва утказиш х,амда суд фаолияти психологияси каби масалалар ёритилади. Шунингдек, кулланмада хукукдгунослик фаолиятида психологик билимларни куллаш борасидаги муаммолар, ютук, ва камчиликлар хусусида х,ам мулох,азалар юритилади. К,улланма амалиётчи х,ук,ук,шунос ва психологлар х,амда шу со^ага к,изик,увчиларга мулжалланган.

SOTSIAL PSIXOLOGIYA

Milliy yuksalish davriga xos Oliy ta’lim tizimida mo‘tadil ma’naviy-psixologik muhitning yaratilishi, talabalarni o’qish, ilmiy ish, ijtimoiy foydali faoliyatga yondashuvi, ularning jipsligi va jamoachilik xususiyatlarini takomillashuvi sotsial psixologiyaning dolzarb muammolaridandir. Ushbu darslik bugungi kun talablaridan kelib chiqib yozilgan bo‘lib, ikkita: ijtimoiy psixologiya va etnopsixologiya qismlaridan iborat hamda u sport psixologiyasi ta’lim yo‘nalishi talabalari, fan bo‘yicha ta’lim beradigan professor-o‘qituvchilar hamda doktorantlar uchun mo‘ljallangan.

OILA PSIXOLOGIYASI

Oila psixologiyasi zamonga xos tarzda yangi bilimlar bilan jadal rivojlanib borayotgan, jamiyat taraqqiyoti va ma’naviy barqarorlik uchun kerak bo`lgan ilmiy fanning amaliy sohasidir. Pedagogika ta’lim yo`nalishi bo`yicha bakalavrlarning o`z faoliyatlarida oilaviy hayot va undagi murakkab o`zaro munosabatlarning qonuniyatlari, mexanizmlari va oilaga psixologik xizmat ko`rsatish bugungi kunning dolzarb muammolaridan biridir. Zero, oila psixologiyasi fan tarmog’i sifatida bo`lg’usi pedagoglar tomonidan o`zlashtirilishi ularning professional mahoratlarini o`stirish, mustaqil oilaviy hayotga tayyor bo`lishlari va fuqarolik jamiyatining yoshlarini oilani muqaddas bilishga o`rgatish orqali ularni ma’naviy qadriyatlarga hurmat ruhida tarbiyalashga yordam beradi.

MUTAXASSISLIKKA KIRISH

PEDAGOGIK TADQIQOTLAR METODOLOGIY ASI

Mazkur darslik 5A110901 - Pedagogika nazariyasi va tarixi va 5Al 10902 - Pedagogika va psixologiya mutaxassisliklari o‘quv rejasidagi “Pedagogik tadqiqotlar metodologiyasi” va “Pedagogik ilmiy tadqiqotlar metodologiyasi” fanlari o‘quv dasturi asosida tayyorlangan. Dasrlikdan professor-o‘qituvchilar, doktorantlar va mustaqil izlanuvchilar ham foydalanishlari mumkin.

EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA

Ushbu o’quv qo’llanma oliy o’quv yurtlarining psixologiya, pedagogika psixologiya yo’nalishi talabalari va magistrantlariga mo’ljallangan. Shuningdek, ushbu o’quv qo’llanmadan maktab, kollej va litseylarning psixologlari ham foydalanishlari mumkin.

IJTIMOIY PEDAGOGIKA

Mazkur darslikda ijtimoiy pedagogika fanining paydo bo’lishi, rivojlanishi, O‘zbekistonda ijtimoiy pedagogika fanining paydo bo‘lishi, rivojlanishi hamda xorijda ijtimoiy pedagogika fanining rivojlanish tarixi, Yangilanayotgan O‘zbekistonda ijtimoiy pedagogikaning rivojlanishining o’ziga xos xususiyatlari, o‘zbek xalq pedagogikasi va islom ta`limotida ijtimoiy-pedagogik g‘oyalar, deviant hulq, uning kelib chiqish sabablari va bartaraf etish yo’llari, ijtimoiy pedagogikaning tamoyillari, kategoriyalari, ijtimoiylashuv omillari va vositalari, ta’lim muassasalari va oilalarda olib boriladigan ijtimoiy-pedagogik faoliyat mazmuni yoritib berilgan. Darslikdan pedagogka oliy ta’lim muassasasi professor-o’qituvchilari, magistrant va talabalar foydalanishlari mumkin.

PEDAGOGIKA TEXNOLOGIYALAR VA PEDAGOGIK MAHORAT

“Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat” (barcha magistratura mutaxassisliklari uchun) o'quv qo'llanmasida shu nomdagi fanning umumiy asoslari yoritilgan. Unda pedagogik jarayonni loyihalash, ta’lim hamda tarbiya texnologiyalarining mohiyati, o ziga xos jihatlari, shaxsga yo’naltirilgan ta’lim turlari, interfaol metodlar va ularni ta’lim-tarbiya jarayonida qo'llash, ta’lim texnologiyalarining magistrlar o’quv faoliyatini faollashtirishdagi о rni masalalan xususida soz yuritilgan. O’quv qo'llanmada pedagog faoliyatida pedagogik texnologiyanmg muhim tarkibiy elementi bo’lgan pedagogik mahorat asoslarining yoritilishiga e’tibor qaratilgan

PSIXOLOGIYA TARIXI

Mazkur o'quv qo'llanmada psixologiya tarixi fanining soha sifatida shakllanishi, predmeti, maqsad va vazifalari, antik davr psixologik ta 'limotlari (IV asr - V asrlar misolida) qadimgi yunon mutafakkirlari qarashlarida psixologik fikrlar rivoji, qadimgi Hindiston va Xitoy falsafa maktablari va uning psixologik ta 'lim otlardagi о ‘m i, o 'rta a s r sharq va g 'a r b mutafakkirlarining psixologik qarashlari (V1-XV1 asrlar misolida), ong - psixikaning mahsuli sifatida, psixologiyaningfan sifatida vujudga kelishi. V.Vtwd tajribasi va lining ilmiy ahamiyati, p six o lo g iya fa n id a ochiq inqiroz davri, psixoanaliz t a ’limoti, bixeviorizm ta 'limoti, geshtalt ta ’limot, assotsionistik ta ’limot, psixologik tadqiqotlar va ularning psixologiya fani taraqqiyotidagi о 'rni, psixologiya fani taraqqiyotiga hissa qo'shgan x orij olim lari haqida m a ’lumot, psixologik tadqiqotlar rivojida sobiq sovet olimlarining o'rni, sobiq sovet tuzumidan keyingi davrda psixologiya fani uning holati, psixologiya fani taraqqiyotiga hissa qo ‘shgan sobiq sovet olimlari haqida та ’lumot, psixologiya fani о 'zbek olimlari siymosida, O'zbeksiton davlat jismoniy tarbiya instituti va O'zbekiston Milliy universitetida “Psixologiya", “Pedagogik psixologiya” kafedralari faoliyati, Psixologiya f a n i taraqqiyotiga hissa qo'shgan о ‘zbek olim lari haqida та 'lumot kabi masalalar yoritilgan.

ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ ТАТБРЩИЙ АСОСЛАРИ

Мазкур укув кулланмада педагогик технология наза- риясининг шаклланиш ва тарак,к,иёти тарихи, унинг мо- \и яти , технологик ёндашув тамойиллари, укув жараё- нини лойихдлаш, хусусий фанларни укитиш жараёнига таълим технологиясини татбик, этиш, шунингдек, таъ- лим технологияси самарадорлигини аникдаш ва бах;олаш каби масалалар юзасидан суз юритилади. Укув кулланма узлуксиз таълим тизимининг турли боск,ичлари, хусусан, умумий урта таълим муассасалари- да фаолият олиб бораётган педагоглар, педагогик техно­ логия муаммоси билан к.изикувчи тадк.ик.отчилар ва пе­ дагогика олий укув юртларининг талабалари учун мулжал- ланган.

ЁШ ДАВРЛАРИ ВА ПЕДАГОГИК ПСИХОЛОГИЯ